భవిష్యత్తులో రోబోట్లు నిజంగా మనుషుల మీద తిరగబడతాయా?అసలు యంత్రానికి స్వంతబుద్దిని ఇవ్వడమూ ఆలోచన నేర్పడమూ సాధ్యమా?

సనాతన ధర్మం మనుషుల్ని మూడు రకాల కింద కుదించింది - తామసులు,రాజసులు,సాత్వికులు అని!మీరు ఆన్‌లైన్ షాపింగ్ కోసం వెబ్ ముందు గానీ ఫోను ముందు గానీ కూర్చుంటే వాళ్ళు మీముందు రేడియో బటన్లూ చెక్ బాక్సులూ కలిపి ఒక వెబ్ ఫార్మ్ పెడతారు.మీ ముక్కూ మొహం వాళ్ళకి తెలియకపోయినా మీరు నొక్కిన బటన్లని బట్టి వాళ్ళు మీకు కావలసిన వస్తువుని మీకు పంపిస్తారు - లెక్క ప్రకారం పని జరిగిపోతుంది.వ్యాపారం చేసి లాభం పొందాలనుకున్నవాడు గానీ ఓట్లు సంపాదించి అధికారం పొందాలనుకునేవాడు గానీ ప్రతి మనిషినీ పట్టించుకోవాలంటే గిట్టుబాటు కాదుఅలాగని అసలు పట్టించుకోకపోతే మట్టానికి మునిగిపోతాడు.

ఇద్దరికీ సులువైన పద్ధతి యేంటంటే వాళ్ళు ఏ సమూహాన్ని సంతృప్తి పరచాలనుకుంటున్నారో ఆ సమూహాన్ని కొన్ని సామాన్య లక్షణాలను ప్రదర్శించే చిన్న చిన్న గ్రూపులుగా విడగొట్టి ఏ గ్రూపుకి ఏ అంశం నచ్చుతుందో తెలుసుకోవటం తేలిక.అయితే, తొలిప్రేలుడు సిద్ధాంతకర్తల లాగే అంతకుముందు ఏమీ లేదనీ ఉండటానికి వీల్లేదనీ అనుకున్నాడో యేమో కార్ల్ మార్క్స్ మానవ జాతి యొక్క తొలిదశ అని చెప్పిన ఆదిమ కమ్యూనిజపు కాలం నుంచీ ఇప్పటివరకూ మానవ సమూహాలు అన్నీ సనాతన ధర్మం చెప్పిన తామసం,రాజసం,సాత్వికం అనే మూడింటిలో ఏదో ఒక లక్షణాన్ని ప్రతిబింబిస్తున్నాయి.ఎంత కఠినంగా విశ్లేషించినా నాలుగో గ్రూపు కనబడటం లేదు.

రోబోట్ల గురించి తలకట్టు పెట్టి వ్యాపారం,రాజకీయం అంటున్నానేమిటా ఆని ఆశ్చర్యపోతున్నారా?నేను ఇక్కడ కూర్చుని రాసినదాన్ని మీరు అక్కడ కూర్చుని చదివేలా చెయ్యగలుగుతున్న కంప్యూటర్ టెక్నాలజీ ఎందుకు ఉనికిలోకి వచ్చిందో రోబోట్ల వాడకం కూడా అందుకే ఉనికిలోకి వచ్చింది - వ్యాపారం కోసమే!వ్యాపారం అనగానే మూర్ఖపు కమ్యునిష్టుల మాదిరి ముఖం చిట్లించకండి,కస్టమర్ని మోసం చెయ్యని వ్యాపారం చాలా అవసరం - మనం జంతువుల నుంచి విడిపోయి ఒక ప్రత్యేకత సాధించడానికి కారణం మనకి వ్యాపార సూత్రాలు తెలియడమే!

మిగిలిన జంతువుల కన్న మానవుడిలో భిన్నమైన లక్షణం అత్యద్భుతమైన జ్ఞాపకశక్తి - ఇవ్వాళ తెలిసిన విషయాన్ని రేపటికి గుర్తుపెట్టుకోగలగడం వల్లనే మానవుడు ఇంత ప్రగతిని సాధించాడు. కార్ల్ మార్క్స్ దానికి ఆదిమ కమ్యూనిజం అనే పేరు పెట్టి తన సిద్ధాంతాన్ని అక్కడినుంచే మొదలుపెట్టడానికి కారణం కూడా వస్తువుల వినిమయం మొదలైన తొలిదశ కాబట్టి కావచ్చు - కానీ అతను దాన్ని మరీ ఎక్కువ ప్రేమించి మానవాళి అంతిమలక్ష్యం కూడా అదే అనటం మాత్రం అశాస్త్రీయమైన ప్రతిపాదనయే!

వ్యాపారం యొక్క ప్రయోజనమూ, దాని వెనక ఉన్న జ్ఞానసంచయం యొక్క అవసరమూ మనిషిని సుఖపెట్టటానికే, సుఖం అంటే సోమరితనం కాదు - అతి తక్కువ శ్రమతో అతి ఎక్కువ ఫలితాన్ని పొందడం. దీనికోసమే చక్రం అనే తొలియంత్రాన్ని కనిపెట్టాడు ఆది మానవుడు.ఇప్పటికీ మానవసమొహం ఉపయోగించే ప్రతి యంత్రంలోనూ ఈ చక్రమే రకరకాల రూపాల్లో ఒదిగిపోయి కనిపిస్తున్నది - ఒకే దైవం అనేక రూపాల్లో సాక్షాత్కరిస్తున్నట్టు!

ఇవ్వాళ మనం రూపాయి అని పిలుస్తున్నది దాన్ని సంపాదించడానికి మనం పడిన శ్రమకి గుర్తు.ఇక్కడ శ్రమ అనడం కన్న జ్ఞానం అనడం వల్ల విషయానికి మరింత స్పస్టత వస్తుంది.అవ్యక్తుడైన పరమాత్మను తెలుసుకోవడానికి ప్రతిమ ఎలా అవసరమో ఒక మనిషి నిన్నటి రోజున చేసిన శ్రమ వెనక ఉన్న జ్ఞానమే ఇవ్వాళ రూపంలోకి వచ్చి రూపాయి/డాలర్/రూబుల్ అనే పేర్లతో అతని ఆదాయం అవుతుంది.కేవలం దేహశ్రమతో చెయ్యలేని పనిని బుద్ధి చాతుర్యంతో చెయ్యగలిగితే ఆ బుద్ధి చాతుర్యమే ఎక్కువ ఆదాయాన్ని తెస్తుంది - అది సహజమే!ఒక మనిషి టన్ను బరువున్న ఇనపగుండుని తనొక్కడే యెత్తగలడా!చాలెంజి రాముడిలా కొన్ని సంవత్సరాల పాటు రకరకాల సాధనలు చేస్తే ఎత్తగలడేమో!కానీ కప్పీలూ గొలుసులూ తయారుచేసుకుని తెలివిని ఉపయోగిస్తే ఎన్నిసార్లు ఎత్తమన్నా ఎత్తగలడు -అదీ కొద్ది నిమిషాల్లోనే!

ఈ రకమైన యంత్రాల వినియోగం పట్ల ఇపటివరకు ఎవరికీ అభ్యంతరం రాలేదు గానీ వీటికి కొంత ఆలోచన నేర్పుదామని అనుకునేసరికి కొందరు కంగారు పడిపోతున్నారు,అలా చేస్తే ఒకనాటికి అవి తెలివి మీరిపోయి మనిషి మీద తిరగబడి మానవజాతిని సర్వనాశనం చేస్తాయని భయపెడుతున్నారు, ఇదే మానవాళి యొక్క ఆఖరి ఆవిష్కరణ/పరిశోధన అని ఇతరుల్ని కూడా భయపెడుతున్నారు.

 నాస్తికులకీ హేతువాదులకీ ఆస్తికుల్నీ భక్తుల్నీ వీళ్ళు చేస్తున్న  తర్కవిరుద్ధమైన,అశాస్త్రీయమైన పనుల్ని చూసి హాచ్చెర్యం పడిపోయి వాళ్ళలో వాళ్ళు అనుక్కుని విసుక్కునే మూసమాటలు "ఈ యంత్రయుగంలో...?!", "ఈ రాకెట్ యుగంలో...?!", "ఈ కంప్యూటర్ యుగంలో...?!","ఈ ఇంటర్నెట్ యుగంలో...?!" అని తరాల పాటు వింటున్నా వీళ్ళు జాలిపడుతున్నవాళ్ళు సుబ్భరంగానే బతికేస్తున్నారు. వీళ్ళ విసుగుకి మాత్రం విసుగు రావటం లేదు.అయినా ముందు ముందు వీళ్ళు అసలు ఉండకపోవచ్చు - PEW వారి లెక్కల ప్రకారం మొదటినుంచీ మానవ సమూహాలలఓ నాస్తికులే అత్యల్ప సంఖ్యలో ఉంటూ వస్తున్నారనీ రాబోయే కాలంలో వీరి సంఖ్యలో మరింత తగ్గుదల కనిపించి ఒక శతాబ్దం తర్వాత వీరి అలికిడే ఉండదనీ తెలుస్తున్నది.అంటే,"ఈ రోబోట్ల యుగంలో...?!" అనేది మనం వినబోయే ఆఖరి వెక్కిరింత అన్నమాట - శుభం అందామా భశుం అందామా!

కొందరు యంత్రాలకు కృత్రిమమేధ ఇవ్వడం గురించి అంత భయపడడానికి బలమైన కారణమే ఉంది.ఇప్పటివరకు తను తన ఉపయోగం కోసం తను తయారు చేసుకుంటున్న యంత్రాలని తను చెయ్యమన్న పనిని మాత్రమే చేసి ఆగిపోయేటట్టు తయారు చేస్తున్నాడు.ఇప్పుడు తను ఫలానా పని చెయ్యమని చెప్పకుండానే స్వంత బుద్ధితో పనులు చేసేటట్టు తయారు చెయ్యాలనుకుంటున్నాడు - మనిషిలో లాగే ఆ బుద్ధి పెడదార్లు పట్టితే?

వీళ్ళ భయాలతో పని లేకుండా intelligent machines కోసం ప్రయత్నాలు కూడా చాలా కాలం నుంచే జరుగుతున్నాయి.ఆధునిక కాలంలో పూర్తి వివరాలతో రికార్డ్ అయి మనకి తెలుస్తున్న తొలి రోబో క్రీ.పూ 250లో సాక్షాత్కరించింది.Ctesibius అనే ఒక గ్రీకు ఇంజనీరు తను తయారుచేసిన ఒక నీటి గడియారంలో అవసరాన్ని అబ్ట్టి తమకు తామే కదిలి నీటి గడియారం ఆగకుండా చలించే యంత్రాలను ఇమిడ్చాడు.అయితే,ఇది కేవలం ఆశను రేకెత్తించిన వింతయే తప్ప దాన్ని అందిపుచ్చుకుని ఎవరూ హడావిడి చేసిన దాఖలాలు లేవు.అన్ని లెక్కలూ వేసుకుని పనిగట్టుకుని క్రీ.శ 1954లో George Devol అనే వ్యక్తి digitally operated and programmable robot అనేదాన్ని కనుక్కోవడంతో రోబోటిక్ ఇండస్ట్రీ అనేది ఉనికిలోకి వచ్చింది.

ఇవ్వాళ మనం వాడుతున్న సెల్ ఫోన్ల లాగే రోబోట్ల గురించి సైన్స్ ఫిక్షన్ రచయితలు చాలా కాలం నుంచే కలలు కంటున్నారు - వస్తే లైఫ్ ఇలా ఉంటుందని ఆశ పడ్డారు, మరోలా అవుతుంతుందేమోనని భయపడ్డారు, దీనితో మాత్రం ఒరిగేదేముందిలే అని విరక్తితో వేదాంతం చెప్పారు,

 మనలో చాలామందికి లీలగా తెలిసిన Frankenstein అనే భూతం క్రీ.శ 1818లో Mary Shelley రాసిన సైన్స్ ఫిక్షన్ నవలలోని పాత్ర. అయ్యవారిని చెయ్యబోతే కోతి అయిందని మనం చెప్పుకునే సామెతలా ఆ నవలలోని ప్రధానపాత్ర అయిన Dr. Frankenstein చేసిన అత్యంత బలశాలిని సృష్టించే ఒక ప్రయోగం వికటించి ఆ భూతం తయారవుతుంది!దీని తర్వాత ఒక శతాబ్దానికి,అంటే క్రీ.శ 1921లో Karel Capek తను రాసిన R.U.R - (Rossum's Universal Robots) అనే నాటకంలో రోబోట్ అనే పేరు పెట్టాడు.ఈ కధలో కూడ రోబో తనని తయారుచేసినవాణ్ణి చంపేస్తుంది.క్రీ.శ 1927లో Fritz Lang తీసిన Metropolis ఆనె సినిమాలో మోద్టిసారి Maschinenmensch ("machine-human") రూపంలో రోబోట్ కనిపించింది.

ఆఖరికి ప్రఖ్యాత రష్యన్ సైన్స్ ఫిక్షన్ రచయిత Isac Asimov క్రీ.శ 1941లో robotics అనే మాటని అది ఉత్పత్తిరంగం అవుతుందనే సూచనతో వాడి ఇప్పటి స్థితిని కూడ వూహించాడు.ఈయన మంచి ఫ్యూచరిస్టు కూడా - భవిష్యత్తులో వచ్చే మార్పుల్నీ వాడకంలోకి వచ్చే వస్తువుల్నీ చాలామటుకు కరెక్టుగానే వూహించాడు - భవిష్యత్తును తెలుసుకోవడానికి అతీతశక్తులూ, మంత్రతంత్రాలూ, జ్యోతిషశాస్త్రమూ అక్కర్లేదని నిరూపించాడు!ఈయన Runaround కదలో సూత్రీకరించిన Three Laws of Robotics అనేవాట్ని రోబోటిక్స్ పరిశ్రమలో వాడుతున్నారో తెలియదు గానీ "I,Robot"తో సహా అన్ని రోబోట్లకి సంబంధించిన సైన్స్ ఫిక్షన్ సినిమాల్లో నవలల్లో యధాతధం వాడుతున్నారు.నేను చూసిన రోబోట్లకి సంబంధించిన సినిమాల్ల్లో I,Robot కన్న bicentennial man అన్ని విధాల ఉన్నతమైన సినిమా!సినిమాలూ నవల్లూ ఎంత భయపెట్టి వెనక్కి లాగినా క్రీ.శ 1948లో Norbert Wiener అనే పెద్దమనిషి Cybernetics అనే పుస్తకం ప్రచురించడంతో రోబోటిక్స ఒక పరిశ్రమ అయిపోయింది.అదే సంవత్సరం William Grey Walter ఆనె British robotics Engineer మొదటిసారి Elmer, Elsie ఆనె రెండు రోబొట్లని తయారు చేశాడు.పవర్ అయిపోతున్నదని తమకు తామే తెలుసుకుని చార్జింగ్ హెడ్స్ ఎక్కడున్నాయో అవే వెతుక్కుని చార్జ్ చేసుకోవటం వాటి తెలివి:-)

ఒకే పనిని మళ్ళీ మళ్ళీ చెయ్యాల్సి వస్తూ విసుగు పుట్టించే చోట intelligent robotsని వాడటం మంచిదే కదా!ఏ కొంచెం అడుగు తడబడినా చెయ్యి వొణికినా ప్రమాదాలు జరిగే పనుల్లో వీటిని వాడటం వల్ల మనుషుల ప్రాణాలను కాపాడవచ్చును కూడా.యంత్రాల వాడకం మనుషుల నిరుద్యోగితని పెంచుతుందని కొందరు భయపెడుతున్నారు గానీ సృజనాత్మకత ఉంటే మరో పనిని నేర్చుకుని మరో చోట ఉద్యోగం వెతుక్కోవచ్చు.అదీగాక ఈ యంత్రాలని కంట్రోల్ చేసే కీలకమైన నైపుణ్యాన్ని సాధిస్తే అట్లాంటి చోట పాతుకుపోయిన వ్యక్తులకి ఆదాయమూ ఎక్కువగానే ఉంటుంది. ఒక ప్రముఖ విమానాశ్రయం తమ విమానాలని పార్కింగ్ చెయ్యడం కోసం మనుషులకి బదులు intelligent system వాడటం వల్ల మిలియన్లలో ఆదా అవుతున్నదట - మానవ తప్పిదాలు కూడా దాదాపు శూన్యం!

కాల్పనిక సాహిత్యపు మేధావులు ఎంత భయపెట్టినా సైన్స్ ఫిక్షన్ రచయితలు ధైర్యం చెప్పడంతో మనిషి రోబోలని ఉనికిలోకి తీసుకురానే వచ్చాడు - నష్టం గురించిన భయాల కన్న లాభం గురించిన ఆశలే అప్పుడూ ఇప్పుడూ ఎప్పుడూ మనిషిని ముందుకు నడిపిస్తున్నాయి.

మొట్టమొదటి కంప్యూటరును నడిపించిన తొలి ప్రోగ్రామర్ Lady Lovelace క్రీ.శ 1842లోనే అప్పటికి కొత్తొక వింతయిన కంప్యూటరు పని తీరు గురించి సందేహపడుతున్నవారికి,"The analytical engine has no pretentions to originate anything.It can do whatever we know how to order it to perform." అమి జవాబు చెప్పింది.ఆమె ఎంతో ఆత్మవిశ్వాసంతో చెప్పిన ఆ జవాబులోనే కృత్రిమ మేధకి సంబంధించిన ఆశలు ఇమిడి ఉన్నాయి.తర్వాత మళ్ళీ క్రీ.శ 1960లో Marvin Minsky అనే మేధావి "Steps Toward Artificial Intelligence" రాసిన పరిశోధనాపత్రం ఈ రంగంలో ఎంతో ముఖ్యమైన మలుపు. స్వలింగసంపర్కం ఆరోపణల వల్ల ఒతిడికి గురయి ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు గానీ లేనట్లయితే న్యూటన్, గ్రాహం బెల్, ఐన్స్టీన్ లాంటి వాళ్ళందరికన్న ఎక్కువ పేరు ప్రతిష్ఠలు వచ్చేవి!దీని తర్వాత కొద్ది కాలానికే Jim అనే పాక్షిక అంధుడైన ఒక మేధావి సాంకేతీకంగా artificial intelligenceకి మంచి prototype అనదగిన ఒక చిన్న ప్రోగ్రాం రాశాడు.దీనితో యంత్రాలకు కృత్రిమమేధని ఇవ్వగలం అని అందరికీ నమ్మకం కలిగింది.

మానవాళి చరిత్రని భయానకమైన విధ్వంసం నుంచి రక్షించే అపురూపమైన సన్నివేశాలలో నిలిచి పోరాడినవారు గానీ మానవుల సుఖజెవనానికి దారులు వేసే గొప్ప ఆవిష్కరణలలో పాల్గొన్నవారు గానీ - అందరూ మహాబలవంతులో అఖండప్రజ్ఞానిధులో ఆగర్భశ్రీమంతులో కాదు,తమ అవకరాల్నీ బలహీనతల్నీ పరిమితుల్నీ దాటుకుని ముందుకు వచ్చి కీర్తివంతులయ్యారు!ఇవన్నీ ఈతర దేశాలలో జరుగుతున్న కధలు - మన దేశంలో మాత్రం మూడువేల యేళ్ళ క్రితం బ్రాహ్మణులు మా తాతల్ని చదువుకోనివ్వకపోవడం వల్లనే ఇవ్వాళ మేము వెనకబడిపోయామని కొందరూ రెండు వందల యేళ్ళ క్రితం ఇంగ్లీషువాళ్ళ అణిచివేత వల్లనే ఇవ్వాళ మేము వెనకబడిపోయామని కొందరూ గతాన్ని తవ్వుకుంటూ నిలబడుతున్నారే తప్ప ఇప్పటికైనా కదిలి రేపటికి తప్పకుండా ముందుకెళ్తాం అనే హుషారుని చూపించలేకపోతున్నారు.

నిన్నటి తరం గొప్పదనాన్ని చెప్పుకోవటంతో సరిపెట్టేస్తూ ఉంటే ఏ తరమూ ఒక్క అడుగు కూడా ముందుకు వెళ్ళలేదు.వెనకబడిన విషయాన్ని ఒప్పుకుని ముందుకు వెళ్ళటానికి తిందరపడాలి.మన దేశంలో తప్ప ప్రపంచం మొత్తం AI చుట్టూ తిరుగుతున్నది.కొందరు భయపెడుతున్నట్టు యంత్రాలు మనిషిని మించిపోయి తిరగబడే ప్రమాదం ఏమీ లేదు.వాళ్ళ పిచ్చి గానీ మనిషి ఇప్పటికే మచ్చిక చేసుకున్న కుక్క, గుర్రం, ఏనుగు లాంటి జంతువులు జీవమూ ఆలోచనా ఉన్నవే కదా - అవే తిరగబడనప్పుడు యంత్రాలు తిరగబడటం ఎట్లా జరుగుతుంది? తిరగబడితే సాటి మనుషులన్న కనికరం కూడా లేకుండా వేలు,లక్షలు, మిలియన్ల సంఖ్యలో నిలువునా హతమార్చి మీసాలు మెలివేసిన చరిత్ర గల సామ్రాజ్యవాద సిద్ధాంతులకి యంత్రాలని అణిచివెయ్యడం ఒక లెక్కా!

అసలు artificial intelligency ఎలా పనిచేస్తుందో తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నారా?అయితే Patrick Winston ఇస్తున్న లెక్చరు  వీడియో చూడండి.ఈ వీడియో మొత్తం చూదగలిగితే మంచిదే గానీ ప్రస్తుతం ముఖ్యమైన విషయం 1:16/49:55 నుంచి 6:42/49:55 వరకు ఉంటుంది.అక్కడ చూపిస్తున్నది తొలిదశలో రాసిన ప్రోగ్రాము.ఏం చేస్తున్నది అది?చెప్పింది చెప్పినట్టు చెయ్యడమే కాకుండా ఫలానా పని ఎందుకు చేశావు అంటే కారణం చెబుతున్నది,అదే తను చెయ్యని పనిని గురించి అడిగితే "Did I do it?" అని రెట్టిస్తున్నది - ఎవరిది ఆ ఘనత, ప్రోగ్రామరుది కాదూ!మనవాళ్ళు కూడా మరీ వెనకబడి లేరు లెండి,ఒక సిక్కు కుర్రాడు పాత Farmer-Fox-Goose-Grain పజిలుని తీసుకుని ఎంత సుదీర్ఘమైన సుత్తి వేశాడో చూదండి - ఆఖర్న artificial intelligent program కూడా రాసేశాడు.కొద్దిమంది అత్యద్భుతమైన విజయాల్ని నమోదు చెయ్యడం తప్పిస్తే ప్రపంచ ఆర్ధిక రంగంలో భారతదేశం యొక్క స్థానం చెప్పుకోదగిన స్థాయిలో లేదు.ప్రపంచ వేదిక మీద రాజకీయపరమైన దౌత్యపరమైన అంశాల్లో మన మాట చెల్లుబడి కాకపోవటానికి ప్రపంచ విపణి మీద మనకి పట్టు లేకపోవటమే అతి ముఖ్యమైన కారణం.

ఈ వెనుకబాటుకి ముఖ్యమైన కారణం మన విద్యావ్యవస్థయే!ప్రస్తుతపు విద్యావిధానం మెకాలే నాటి కాలపు మూస పద్ధతిలోనే నడుస్తూ బిళ్ళ బంట్రోతుల్నీ చిన్న గుమాస్తాల్నీ పెద్ద ఉద్యోగుల్నీ తయారు చెయ్యటానికి తప్ప ఇవ్వాళ్తి పరిశ్రమలకి పనికివచ్చే క్రియేటివ్ కుర్రాళ్ళని పుట్టించటానికి పనికిరాదు,నిజమే - అయినప్పుడు దాన్ని మార్చుకోవాలి, మార్చుకుని బాగుపడాలి!ప్రవచనకారులు ఎన్ని నీతులు చెప్పినా, శాస్త్రజ్ఞులు ఎన్ని గొప్ప వస్తువులు కనుక్కున్నా, కళాకారులు ఎంత వినోదాన్ని పంచినా మనిషి తనకు గౌరవప్రదమయిన జీవనోపాధినీ సంతృప్తికరమయిన ఆదాయాన్నీ ఎవరు ఇస్తారో వారికి మాత్రమే అధికారాన్ని కట్టబెడతాడు - వ్యాపారం,ఆధ్యాత్మికం,రాజకీయం వేరు వేరు కాదు.మనుషులు వాటిని విడివిడి అస్తిత్వాలు అని పొరబడుతున్నారు,అంతే!ధనం యొక్క సృష్టికి వ్యాపారమే మూలం.ఉద్యోగులు కూడా తమ శ్రమని యజమానికి అమ్ముతున్నారు నెలవారీగా- అందుకే ఉద్యోగాలు ఇవ్వడానికీ తెచ్చుకోవడానికీ మధ్య జరిగే వ్యవహారాల్ని కలిపి జాబ్ మార్కెట్ ఆనె పదం పుట్టింది.సంపదని సృష్టించే ప్రతి చోటా అమ్మకందారు, వస్తువు, ఖరీదు, కొనుగోలుదారు, లాభం, నష్టం, అనే అంశాలు ఉండి తీరుతాయి. కొన్నిచోట్ల ప్రస్ఫుటంగా కనబడుతూ అన్నిచోట్లా అంత స్పష్టంగా కనిపించని ఏదో సింహంలా అదనపువిలువ కూడా దాక్కుని ఉంటే ఉందవచ్చు ఆర్ధిక శాస్త్రం మొత్తం ఎవరు దేన్ని ఎంతకి అమ్ముతున్నారు, ఎవరు దేన్ని ఎక్కువ కొంటున్నారు అనే దాని చుట్టూ తిరుగుతుంది తప్ప మతాన్నీ కులాన్నీ ప్రాంతాన్నీ చూడదు.కులానికీ మతానికీ ప్రాంతానికీ అంటుకుపోయి భారతీయులు వ్యాపార సంస్కృతికి దూరం కావదం వల్లనే మన రూపాయి బలహీన పడింది.

యంత్రాలకి కొత్త బుద్ధి వస్తుంటే భారతీయులకి ఉన్న బుద్ధి పోయింది - వీళ్ళకన్న యంత్రాలే నయం!